Bahasa Sumber Pinjaman (Bahasa Arab)

Ceritera 30

Pengaruh bahasa Arab meresap ke dalam bahasa Melayu dengan kedatangan Islam ke Alam Melayu. Ada dua kemungkinan arah kedatangan Islam ke Kepulauan Melayu, iaitu timur dan barat. Arah timur merujuk kepada China dan arah barat merujuk kepada Tanah Arab atau Parsi dan India. Pengaruh bahasa Arab lebih dominan berbanding pengaruh bahasa Sanskrit kerana bahasa Arab merupakan bahasa al-Quran. Pengaruh bahasa Arab belaku dalam aspek tulisan, kosa kata, struktur ayat, sistem bunyi dan imbuhan.

Pengaruh bahasa Arab yang terpenting ialah terciptanya aksara Jawi. Sistem tulisan yang menggunakan aksara Jawi dikenali sebagai tulisan Jawi. Pengaruh kosa kata bahasa Arab dalam pembentukan kosa kata bahasa Melayu mengikut aspek tertentu, iaitu aspek agama, ilmu, perasaan dan fikiran, hukuman, adat dan benda dan kejadian.

Contoh aspek agama : baligh, hadis, doa, kiblat, mufti, wali, zakat dll.

Contoh aspek ilmu : ahli, falak, hikayat, hisab, kitab, tabib, takwim, tarikh dll.

Contoh aspek perasaan atau fikiran : akal, hajat, ikhlas, insaf, kabul, kalbu, nafsu, niat dll.

Contoh aspek hukuman : adil, batal, zalim, hakim, kadi, halal, haram, wajib dll.

Contoh aspek adat : akad, takziah, nikah, salam, sedekah, umat dll.

Contoh aspek benda dan kejadian : akhirat, roh, wajah, jubah, kopiah, kubah, insan, jasad dll.

Selain itu, pengaruh bahasa Arab juga berlaku dalam struktur ayat bahasa Melayu, iaitu menerusi penggunaan ayat songsang dan ayat pasif. Pengaruh bahasa Arab dalam sistem bunyi turut berlaku, iaitu dalam aspek bunyi sebutan. 

Contoh : /dh/ = dhaif, dharab, haidh.

             / dz/ = dzuhur, dzalim, lafadz.

             /f/     = fajar, fikir, arif.

             /gh/  = ghaib, loghat, maghrib.

             /kh/ = khasiat, akhbar, fasakh.

             /q/  = qadak, qadar, qunut, iqamat.

            /sy/ = syarat, syiar, asyik, masyarakat, nusyuz

            /th/ = thabit, bahath, hadith, mithal.

            /z/  = zikir, zuriat, bazir, majaz, mumaiyiz.

Bahasa Melayu hanya meminjam enam imbuhan akhiran bahasa Arab. Imbuhan-imbuhan tersebut ialah -ah (hajah, muslimah, qariah), -at (hadirat, mukminat), -i (abadi, amali, azali, insani), -iah (alamiah, islamiah), -in (hadirin, mukminin, muslimin) dan -wi (duniawi, maknawi).